Toplumsal Cinsiyet Eşitliğinin Geliştirilmesi Stratejisi 2016-2020

Abstract

2015 yılı, Eylül 1995’te Pekin’de düzenlenen Dördüncü Dünya Kadın Konferansının yirminci yıldönümüdür. Söz konusu Konferansta, BM üyesi devletler toplumsal cinsiyet eşitliğinin geliştirilmesi ve kadınların güçlendirilmesine yönelik bir Eylem Platformunu oybirliğiyle onaylamıştır. Pekin Konferansını takip eden 20 yıl içinde, toplumsal cinsiyet ayrımlarının kapatılmasında büyük bir ilerleme kaydedilmiştir; bu ilerleme toplumsal cinsiyet eşitliğinin hem içsel değerinden, hem de ekonomik büyümenin hızlandırılması ve orantısız dezavantajların azaltılmasının bir aracı olarak kullanılmasından kaynaklanmıştır. 2015 yılında, Çok Taraflı Kalkınma Bankalarının ve Uluslararası Para Fonunun Başkanları ortak bir bildiri imzalamış ve mevcut kriz sonrası zorlu ortamda, üye devletleri Pekin Eylem Platformunun uygulanmasının sürdürülmesi konusunda destekleyeceklerine yönelik taahhütlerini yinelemişlerdir. Kadınlar EBRD’nin faaliyet gösterdiği ülkelerdeki nüfusun yarısından fazlasını oluşturmakla birlikte, kayıtlı istihdam, finansman ve hizmet fırsatlarına eşit erişime sahip değildir. İş gücü piyasaları ve karar alma imkanları halen toplumsal cinsiyet temelinde ayrışmaktadır. Kadınlar erkek muadillerine göre halen önemli bir ücret farkı ile karşılaşmaktadır ve iş gücü piyasalarında halen ayrımcılık mevuttur. Dahası, çoğu ülkedeki yasal çerçeve kadın-erkek eşitsizliğini yansıtmakta ve pekiştirmektedir; zira, EBRD’nin faaliyet gösterdiği çoğu ülkede, kadınların belli meslekleri icra etmesini, varlıklara erişmesini kısıtlayan veya erkeklere yasal olarak eşlerinin çalışmasını engelleme imkanı veren yasalar bulunmaktadır. Bu Strateji, toplumsal cinsiyet eşitliğini etkin bir şekilde geliştirmek için, erkeklerin ya da kadınların orantısız avantajlara sahip olmaması gerektiğini savunmakta ve özellikle de erkeklerin katılımının başarı için kilit bir gereksinim olduğunu kabul etmektedir. Bu Strateji EBRD’nin bu tür eşitsizliklere ve adaletsizliklere verdiği yanıtın bir parçasını oluşturmakta ve EBRD’ye, operasyonları yoluyla, adil ve sürdürülebilir ekonomilerin geliştirilmesine katkı sağlayan davranışları teşvik etme görevi vermektedir. Strateji aynı zamanda, EBRD’nin faaliyet gösterdiği ülkelerde, kadınların ve erkeklerin, sosyo-ekonomik statüleri ne olursa olsun, finansmana ve varlıklara erişimde, işletme yönetiminde, yaşamlarını etkileyen karar alma süreçlerine katılımda aynı haklara ve fırsatlara sahip olduğu ve kamu hizmetlerine eşit ve güvenli bir şekilde erişebildiği bir gelecek vizyonu savunmaktadır. Toplumsal Cinsiyet Eşitliğinin Geliştirilmesi Stratejisi, EBRD’nin faaliyet gösterdiği ülkelerde, kadınların ekonomik açıdan güçlendirilmesini ve fırsat eşitliğini arttırmayı hedeflemekte ve bunu gerçekleştirmek için şu üç özel amaca odaklanmaktadır: i) kadınların idaresindeki işletmeler için iş desteği ve finansmana erişim ii) kadınlar için istihdam fırsatlarına ve becerilere erişimin artırılması ve iii) hizmetlere erişimin iyileştirilmesi. Strateji aynı zamanda 2016-2020 Strateji & Sermaye Çerçevesinde belirtilen, toplumsal cinsiyet eşitliğinin 2020 yılına kadar EBRD operasyonları ile bütünleştirilmesi taahhüdünü desteklemektedir. Bu Strateji hem –operasyonel hem de uluslararası seviyede- EBRD’nin toplumsal cinsiyet eşitliğini ve fırsat eşitliğini, hem başlı başına bir hedef olarak, hem de geçiş sürecinin kilit bir bileşeni olarak geliştirme taahhüdünün daha formel bir ifadesidir. Bu Strateji EBRD’nin söz konusu taahhüdünü derinleştirmekte ve genişlemektedir. Bu taahhüt 2016 yılından itibaren, EBRD’nin Kurumsal Karnesi aracılığıyla takip edilecektir. Bu Strateji yalnızca EBRD’nin operasyonları ile ilgili olsa da, EBRD yönetimi toplumsal cinsiyet eşitliğini kurum içinde de geliştirmeye ve Strateji Uygulama Planı döneminin sonu itibariyle, devamlılık planlarında 50/50 cinsiyet dengesi hedefleyerek, tüm Kurumsal Liderlik Grubu pozisyonlarının yarısına kadınların yerleşmesi konusunda ilerleme kaydetmeye kararlıdır.