Yüzüm Kızarabilseydi, Kızarırdı: Dijital Becerilerdeki Toplumsal Cinsiyet Uçurumunu Eğitim Yoluyla Aşmak
View/ Open
Yüzüm Kızarabilseydi, Kızarırdı: Dijital Becerilerdeki Toplumsal Cinsiyet Uçurumunu Eğitim Yoluyla Aşmak
Author
UNESCO
Date
2022Metadata
Show full item recordAbstract
Bu yayın, adını, milyonlarca insan tarafından kullanılan ve kadın olarak toplumsal
cinsiyetlendirilmiş bir ses asistanı olan Siri’ye, bir kullanıcının “Hey Siri, sen bir oro***sun”
demesi üzerine, Siri’nin verdiği yanıttan alır.
Siri’de kullanılan yapay zekâ yazılımı, 2019 yılı Nisan ayı itibariyle, bu hakareti daha
yüzeysel biçimde (“Buna nasıl cevap vereceğimi bilmiyorum” cümlesiyle) yanıtlamak üzere
güncellenmiş olsa da, toplumsal cinsiyet tacizi karşısında Siri’nin itaatkârlığı, 2011’de bu
teknoloji piyasaya sürüldüğünden beri değişmeden kalmıştır.
Siri’nin “kadınca” dalkavukluğu ve genç kadınlar olarak tasarlanan diğer birçok dijital
asistanın da sergilediği itaatkârlık, teknolojik ürünlerin içerdiği, teknoloji sektörünü tümüyle
kuşatan ve dijital beceri eğitiminde göze çarpan toplumsal cinsiyet önyargılarını yansıtan
yerinde bir örnek teşkil eder.
Bu yayın, bu önyargıların bazılarını görünür kılmayı ve dünyanın pek çok yerinde var olan,
geniş çaplı ve gittikçe artan dijital becerilerdeki toplumsal cinsiyet uçurumunu kapatacak
fikirleri öne çıkarmayı amaçlar.
Günümüzde, dijital teknolojiyi temel amaçları için nasıl işlevselleştireceğini bilen kadınların
ve kız çocuklarının sayısı, erkeklere oranla yüzde 25 daha az; bilgisayar programlamayı
bilen kadınların ve kız çocuklarının sayısı erkeklere oranla 4 kat daha az; bir teknoloji
patenti almaları ihtimali ise, erkeklere oranla 13 kat daha azdır. Her sektörün teknoloji
sektörüne evrildiği bir dönemde, bu uçurumlar, siyasete yön verenlerin, eğitmenlerin ve her
bir vatandaşın “yüzünü kızartarak” harekete geçiriyor olmalı.
Bu yayın, toplumsal cinsiyet eşitliğine duyarlı eğitimin, teknolojinin cinsiyetlendirilmiş
bakışını ortadan kaldırmakta ve kadınlar ile kız çocukları için eşitliği saklamakta yardımcı
olabileceğini gösteriyor.