Türkiye'de erkekliğin kurgulanışında askerliğin yeri

Abstract

Bir askere alma biçimi olan zorunlu askerlik modeli özellikle ulus-devletlerin siyasi arenaya çıkmakta olduğu dönemlerde yaygın bir model olarak kullanılagelmiştir. Çoğu ülke sonradan farklı askere alma modellerine geçmiş olsa da Türkiye Cumhuriyeti kurulduğu günden bu yana askere alma modeli olarak zorunlu askerliği kullanmaktadr. Zorunlu askerlik hizmeti Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan her erkek için bir yükümlülüktür ve yasalarla düzenlenmiştir. Özellikle ülkenin kurulduğu ilk yıllar düşünüldüğünde bu modelin farklı amaçlar doğrultusunda kullanıldığı aşikardır.`Makbul vatandaşı' belirlemede kışlaya alınan ve çoğunluğunu köylü erkeklerin oluşturduğu kışlalar bir eğitim yuvası olmuştur. Geç Osmanlı ve Erken Cumhuriyet döneminde toplumsal cinsiyet rolleri bu yeni vatandaşlık modelinin en önemli parçalarından biridir. Devletin kadın ve erkek vatandaşla ilişkisini farklı kurduğunu ve yeni erkek modelini zorunlu askerlik kavramıyla net bir şekilde görebilmekteyiz. Bu nedenle dönemin Türkiye'sinde hegemonik erkeklik rollerinin araştırılmasında devletin zorunlu askerlik uygulaması büyük önem taşımaktadır. Bu tezde de bu askere alma modelinin hegemonik erkeklikle ilişkisi incelenecektir.