Türkiye’nin CEDAW Komitesi’ne Sunduğu Yedinci Periyodik Rapor için STK Gölge Raporu

Abstract

Bu Gölge Rapor, Türkiye’nin Birleşmiş Milletler CEDAW Komitesi’ne sunulmak üzere hazırladığı yedinci dönemsel raporuna ilişkin olarak KADEM tarafından hazırlanmıştır. KADEM, konuyu çalışmak üzere değişik alanlarda uzman ekiplerden masalar oluşturmuş ve bu masaların her birinin yazdığı raporları bir araya getirerek bu Gölge Raporu ortaya çıkarmıştır. Gölge Rapor’un oluşturulması sürecinde Türkiye’nin Birleşmiş Milletler CEDAW Komitesi’ne sunmuş olduğu 2012 tarihli ara rapor, 2014 tarihli yedinci dönem raporu ile CEDAW’ın Türkiye 7. Dönemsel Ülke Raporuyla İlgili Konu Listesi başlıklı raporu dikkate alınmıştır. Söz konusu bu raporlar ana referans kaynakları olarak ele alınmış olmakla birlikte, Gölge Rapor’un yazılması sürecinde medya taraması yapılmış ve Rapor’da yer alan konularla ilgili gerçekleşen yasal mevzuat incelenmiştir. Gölge Rapor’da yer alan konular şunlardır: Hukuk, eğitim, siyasal hayat ve karar mekanizmaları, istihdam, sağlık, kadına yönelik şiddet ve mülteci kadınlar. Alt konuların her biriyle ilgili Türkiye’de yaşayan kadınların durumu resmedilmiştir. Kadınların durumu tespit edilirken üç hususa dikkat edilmiştir: Birincisi, her bir konuyla ilgili olarak yedinci dönemde atılmış olan olumlu adımlar tespit edilmiştir. Hükümetin ya da ilgili aktörlerin bu bağlamda attığı olumlu adımların bir analizi yapılmıştır. İkincisi, atılan olumlu adımlara rağmen hala devam etmekte olan sorunlar ortaya konmuştur. Kadınla ilgili sorunların büyük bir kısmı sosyolojik, antropolojik, siyasal ve kültürel arka planı bulunan köklü sorunlardır. Bu tür sorunların, yasal düzenlemelerle veya takip edilecek politikalarla bir çırpıda çözülmesini beklemek büyük iyimserlik olur. Bu bakımdan atılan olumlu adımlara rağmen hala devam etmekte olan sorunlar her bir başlıkla ilgili olarak ayrıntılı biçimde Gölge Rapor’da yer almıştır. Üçüncüsü, devam etmekte olan sorunların üstesinden gelmek için atılması gereken adımlara ilişkin eylem planları üzerinde durulmuştur. KADEM masalarında görev yapan uzmanların titiz çalışmaları sonucunda her bir konuyla ilgili eylem planları önerilmiştir. Gölge Rapor’da ele alınan konuların bir kısmında kadınların Türkiye’deki olumsuz resmi dünya ortalamasının üzerindedir. Söz gelimi siyasal hayata katılım ve karar mekanizmalarında yer alma noktasında Türkiye dünyadaki ülkeler içinde en gerilerde yer almaktadır. Ama buna karşın eğitim düzeyinin gelişimi, mühendislik ve fen bilimleri alanındaki eğitime yönelme, bürokraside ve eğitim kurumlarında yer alma gibi konularda Türkiye’nin sergilediği performans bazı Avrupa ülkelerinin üzerindedir. Dolayısıyla kadınla ilgili değerlendirme yapılırken resmin sadece bir tarafına değil, iki tarafına da odaklanarak nesnel ve yapıcı bir tutum içinde olmak önemlidir. Kuşkusuz bu tarz bir tutum siyasetçiler ve karar alıcılar açısından yol gösterici olacağı gibi onlar için cesaretlendirici de olacaktır. KADEM olarak Gölge Rapor’un yapıcı bir tutuma hizmet etmesini ve bu bağlamda işlevsel olmasını temenni etmekteyiz.