| dc.description.abstract | Günümüzde Avrupa ve Orta Asya’da kürtaja erişim ve
kürtaj hizmetlerinin önünde pek çok engel bulunuyor.
Dahası, popülist siyasetin yükselişte olduğu bazı ülkelerde durum kötüye gidiyor. Kadınların özgürlüğünü
ve buna bağlı olarak doğurganlık sağlıklarını kontrol
etmek isteyen aşırı muhafazakar güçler, toplumsal
cinsiyet rollerine dair kökten dinci görüşlerini hem
kamusal hem de özel alanda başkalarına dayatmaya çalışmakta. Kullandıkları taktiklerden biri de kürtaj
hizmetini engelleyerek kadınları kendi rızalarının dışında bir gebelik sürecine zorlamak.
IPPF EN’in bu baskılara karşı durma ve ihtiyacı olan
tüm kadınlar ve kız çocukları için insan onuruna yakışan, güvenli kürtaja erişimi sağlama taahhüdünün
bir parçası olarak, bölgedeki kürtaj mevzuatının durumu hakkında düzenli olarak temel veriler yayınlamaktayız.1
Serinin en son yayını olan bu araştırmanın
kapsamı önemli ölçüde genişletilmiştir. Bu yayın, ülkelerdeki ilgili mevzuatın yanı sıra bu yasaların daha
sonrasında hizmet sağlayıcılar tarafından nasıl yorumlandığını, bu süreçlerin kadın ve kız çocukları tarafından nasıl deneyimlendiği ile onların sağlık ve öz
saygılarına etkisini de ortaya koyuyor.
Ayrıca rapor, kürtaj ile ilgili son tartışmaların merkezinde yer alan, bireylerin kişisel inançları nedeniyle
hizmet vermeyi reddetmesi gibi konulara da değiniyor. Ek olarak, mevcut hizmet koşullarının uluslararası insan hakları hukuku çerçevesinde kadın sağlığı
ve güvenliğini korumaya dair devlet taahhütlerini ne
ölçüde ihlal ettiğini de belgeliyor.
Bu rapordaki verilerin çoğu, Avrupa ve Orta Asya’daki
42 ülkede bulunan IPPF EN Üye Dernekleri ve Ortakları
tarafından 2018 yazında çevrimiçi anket2
yoluyla toplandı ve 2019 yılında Kuzey Makedonya Cumhuriyeti,
İrlanda3
ve Kuzey İrlanda’dan4
gelen güncellemeler de
rapora eklendi. (İngiltere, İskoçya ve Galler’den oluşan önemli farklılıklar göz önüne alındığında iki ayrı bölge
olarak ele alınmıştır.) Raporda, ülkelere özgü vakalara
verilen referanslar yine aynı anketteki verilerden edinilmiştir. Vakalar, söz konusu ülkede konuya ilişkin yeterli veri bulunmasına ve yasaklayıcı mevzuat ve/veya
uygulamadaki engellere örnek teşkil etmelerine dayanarak seçilmiştir; okuyucular paylaşılan deneyimlerin,
bahsi geçen ülkelerde yaşayan kadın ve kız çocukları
ile sınırlı olmadığını akılda tutmalıdır.
Bu çalışmanın bir araştırma makalesi olmadığının,
sahada çalışan ve her gün kadınlara hizmet veren üye
ve ortaklarımızın uzmanlık ve yaklaşımının bir sentezi
olduğunun altını çizmek gerekir. Rapor, kürtaj hizmetine erişim konusunda kadınların ve kız çocuklarının
deneyimlerine dair genel bir bakış açısı sunmak, üreme sağlığı ve doğurganlık haklarına yönelik mevcut
tehditleri vurgulamak ve bu alanda daha fazla tartışma ve araştırmayı teşvik etmek için tasarlanmıştır.
Bu çalışma, kürtaj hizmetini uluslararası insan hakları
hukukunun daha geniş bir çerçevesi içinde, özellikle
de Ulaşılabilecek En Yüksek Fiziksel ve Zihinsel Sağlık
Standardına Sahip Olma Hakkı kapsamında tanımlandığı üzere, kadınların doğurganlık sağlığının önemli bir
parçası olarak konumlandırır. Daha sonrasında ise,
devletlerin kadın ve kız çocuklarına eşit ve insan onuruna yaraşır kürtaj hizmeti sağlama yükümlülüklerini
ulusal düzenlemelerle ne ölçüde yerine getirdiklerini
veya bunlardan ne derece saptıklarını inceler. Bu yükümlülük, dört temel alanı kapsamaktadır: kürtajın
suç sayılması, kadınların ve kız çocuklarının kürtaj
hizmetlerine erişebilmelerinin koşulları ve süre sınırlamaları, kürtaj hizmetinin önündeki kurumsal ve prosedürel engeller ve son olarak, bölge genelinde hizmete
erişimde kadın ve kız çocuklarına yıkılan kayda değer
mali yük. Kürtaja erişimde aynı engelin, kadın ve kız
çocukları açısından uygulama ve deneyimlenmesi anlamında Avrupa ve Orta Asya’da nasıl farklılaştığını
vurgulamak için her bölümde “en iyi” ve “en kötü” ülke
senaryolarına başvurulmuştur. Ulusal düzeyde “en iyi”
ve “en uygun” uygulama örnekleri, kadın sağlığı ve doğurganlık hakları alanında savunuculuk ve kampanya
yapan üye ve ortaklarımız tarafından sırasıyla nihai ve
orta vadeli hedefler olarak kullanılabilir. | en_US |
