Türkiye Kadın Girişimcilik Endeksi- 2019 Araştırma Raporu

Abstract

Türkiye, 2018/2019 yılı global girişimcilik izleme raporuna göre, erken aşama girişimcilik aktivitesi toplamında 48 ülke içinde 15. sırada yer almaktadır. Global Girişimcilik İzleme Raporu kapsamında ülkelerin girişimciliği destekleyen koşullarını değerlendiren ve 12 farklı kriter detayında ulusal girişimcilik durum endeksi (NECI) de ölçümlenmektedir. Türkiye 5.1 skor ile Avrupa ve Kuzey Amerika bölgesi içinde ortalama bir seviyede konumlanmaktadır. Girişimcilik aktivitesi açısından yoğun, iş fırsatı yaratma beklentilerinin de yüksek olduğu bir ülke olan Türkiye halen kadın girişimcilerin erkeklere oranı açısından geri kalan altı ülkeden biri olarak konumlanıyor. Türkiye’nin daha fazla sayıda kadın girişimciye ihtiyacı var. Türk Tuborg A.Ş. ve KAGİDER işbirliği ile kadın girişimcilerin profilini anlama, iş kurma sürecindeki deneyimlerini, motivasyonlarını ve yaşadıkları zorlukları değerlendirmek üzere bu çalışma gerçekleştirilmiştir. Araştırma kapsamında KAGİDER tarafından sağlanan listeler aracılığıyla kadın girişimcilere online anket yöntemi ile ulaşılmış 438 kadın girişimci ile görüşülmüştür. Katılımcıların eğitim durumu Türkiye genelinin oldukça üzerindedir. Araştırmaya katılan kadın girişimcilerin kurdukları şirketlerin faaliyet alanları incelendiğinde önde gelen sektörlerin toptan ve perakende ticaret ve imalat olduğu göze çarpıyor. Kadın girişimcilerin kurduğu şirketlerin %56’sı 1-5 çalışanlı şirket statüsündedir. Kadın girişimcilerin kurdukları şirkete %75 oranında sahip olduğu görülüyor ve kurulan her 3 şirketten 1’i hem Türkiye’de hem de yurtdışında faaliyet gösteriyor. Girişim geçmişi açısından değerlendirildiğinde, kadın girişimcilerin kurdukları şirkete odaklanıp çoğu zaman başka bir işte çalışmadıkları, şirketin kuruluş aşamasında en çok aileden borç aldıkları, yakın geçmişte en fazla Türkiye’deki özel şirketler ile işbirliği yaptıkları söylenebilir. Girişimcilik geçmişi açısından henüz şirket kurup, geliştirip, satma oranının oldukça düşük seviyede gerçekleştiği ve satış sebebinin iyi bir fırsat görüp değerlendirmekten ziyade anlaşmazlıklar ve maddi sorunlar olduğu göze çarpmaktadır. Araştırma kapsamında, Türkiye’deki kadın girişimcilerin, girişimcilik hikayelerinin başlangıç aşamasına yönelik motivasyonları “ihtiyaç” ve “fırsat” içeren ifadelerle sorgulanmıştır. Kadın girişimcilerin büyük çoğunluğu girişimcilik hikayelerinin temelinde ilgili dönemde bir fırsat görmenin ve değerlendirmenin yer aldığı ifadesine katılmaktadır. Kadın girişimcilerin özbenlik algıları ve erkek girişimcilere yönelik algıları bu alanda gelişimi etkileyen önemli unsurlar olarak karşımıza çıkıyor. Araştırma kapsamında görüşülen katılımcılar için kadın girişimci olmak en fazla cesaret, güç, bağımsızlık, özgürlük vb. sıfatlarla özdeşleştiriliyor. Girişimci olmaya yönelik paylaşımlarda kadın girişimcilerin kuvvetli pozitif duygulara değinen yorumları bulunuyor. Kadın girişimciler kendilerini borcuna sadık olarak niteliyor ve özbenlik algılarında para yönetimi ile ilgili konular ve mütevazilik ön planda yer alıyor. Kadın girişimcilerin, erkek girişimcilere yönelik algısında ise kurulan girişimin ivmelenmesi için gerekli kriterler göze çarpıyor. Kadın girişimcilerin eşleri ve ailelerinden sonra en büyük destekçileri kendileri gibi iş kurmuş olan kadın girişimci arkadaşları; ancak, daha fazla kurum ile işbirliği kurma ve iletişim ağlarından yararlanmaları gelecekteki ihtiyaçları açısından önem arz ediyor. Kadın girişimciler yurtdışına açılmak istiyor ve geleceğe yönelik değerlendirmeleri umut vadediyor. Kadın girişimcilerin en fazla ihtiyaç duydukları konu finansal destek olarak gözüküyor. Araştırma kapsamında oluşturulan Türkiye Kadın Girişimcilik Endeksi Davranış, Algı ve Gelecek olmak üzere üç ana bileşenden oluşmaktadır. Endeks, kadın girişimcilerin 2018/2019 yılına ait resmini çekerek ilerleyen yıllarda girişimciliğe dair gelişimin takibini sağlayacak bir araç olarak kurgulanmıştır. Skor 100 üzerinden 44 olup kadın girişimcilerin kurdukları şirketlerin yapısı, girişimciliğe yönelik algı ve beklentileri açısından gidecek yolun olduğunu ifade etmektedir.