Belediyelerde Mevcut Durum Analizi: 30 Büyükşehir Belediyesi Toplumsal Cinsiyet Eşitliğine Dair Bize Ne Söylüyor?

Abstract

Nasıl bir kent istiyoruz? Bu raporun hazırlanış amacı bir nebze de olsa bu soruya cevap verme uğraşıdır. Kentte yaşayanlar kendini güvende hissediyor mu? Barınma-ulaşım-dinlenme-eğlenme olanaklarından her isteyen yararlanabiliyor mu? Yararlanmanın sınırları var mı? Sınırlar cinsiyete, cinsiyet kimliğine, cinsel yönelime, bedenin yapabilirliklerine, yaşa, sosyo-ekonomik duruma göre değişiyor mu? Kısacası, hem bireysel hem de kolektif hakları içeren kentsel haklardan ve hizmetlerden o kentte yaşayan herkes, ihtiyaç duyduğu biçimde ve ihtiyaç duyduğu kadar yararlanabiliyor mu? Geniş kapsamlı bu soruya aynı kapsamda cevap vermek güç elbette.

Kent pek çok aktörün biçimlendirdiği bir alan. Merkezi kamu kurumları, belediyeler, özel sektör ve o kentte yaşayanlar hizmetlere-kente-kent yaşamına bakışlarıyla, yorumlayışlarıyla ve öne sürdükleri taleplerle kenti şekillendirir ve ona kimlik kazandırırlar. Bu aktörler arasındaki ilişkiler de belirleyicidir elbette. Birbirleriyle ne kadar temas ettikleri, birbirilerini ne kadar gördükleri ve anladıkları kentin bütünlüğüne dair üretilecek politikaları ve hizmetleri ilk elden etkiler. Bu çalışmada katman katman açılan-derinleşen kenti, kentsel haklar ve hizmetleri belediyeler kapsamında ele alacağız. Şimdilik diğer aktörleri bir tarafa bırakmamız gerekiyor. Bunu yaparken iki temel varsayım üzerinden hareket ediyoruz. İlki belediye kent ölçeğinde hizmet üreten temel aktördür ve diğer aktörlerin her birinden çok daha fazla bir biçimde kent üzerinde etkiye sahiptir. Merkezi yönetimin yerel düzeyde pek çok güce-yetkiye sahip olduğu Türkiye’de de bu böyledir. Belediyeler yaptıkları ve yapmadıklarıyla kente biçim kazandırdığı gibi kent kimliği de yaratabilmektedir. Çalışmayı belediyelerle sınırlandırmamızın bir diğer nedeni ise yerelde gelişen taleplere daha hızlı cevap verme, politikaları yerelin önceliklerine göre biçimlendirme ve sunma olanaklarına ve isteğine sahip olmalarıdır. Sivil oluşumların belediyeleri etkileme güçleri, merkezi kamu kurumlarını ve özel sektörü etkileme güçlerine göre daha belirgindir, daha fazladır. Belediyeleri temel alan çalışmalar, eğer bu çalışmalar veri temelli ise, etki yaratma şansını da artırmaktadır. Biz de olduğunu varsaydığımız bu şansı değerlendirmek istedik ve Belediye Mevcut Durum Raporunu hazırladık.