| dc.description.abstract | Dünya nüfusunun büyük ölçüde kentlerde yaşaması, teknoloji ile bireyler, kurumlar ve
nesneler arası kuvvetlenen ilişkiler ve bu ilişkiler sonucu artan veri hacmi ve çeşitliliği
1990’lardan beri var olan veriye dayalı politika geliştirme konusunu daha görünür kıldı.
Kentsel hizmetleri veren kurumların bu hizmetlerinin nasıl, kime, hangi içerikle ve kentin
neresinde verileceğini planlarken isabetli, etkili ve ölçülebilir politikalar geliştirmek amacıyla veriden yararlanması olarak tarif edebileceğimiz veriye dayalı karar alma kavramı
son dönemde Türkiye’de önem verilen bir konu haline geldi. Özellikle yerel yönetimlerin
stratejik planlarını yaparken ve bu planları izlerken veriden yararlanmasının önemi sıkça
karşımıza çıkmaktadır.
Kentsel politika geliştirirken veriden yararlanmak için öncelikle kentsel verinin ne olduğu ve hangi kanallar vasıtasıyla üretildiği hakkında bilgi sahibi olmak bizlere bütüncül bir
bakış açısı sunabilir. Bu bağlamda genellikle beş tip veriden bahsedebiliriz: Birincisi, yerel
yönetimler ve devlet daireleri tarafından üretilen kamu idaresi verisidir. İkincisi, ulusal
istatistik kurumu tarafından yönetilen anketler aracılığıyla toplanan sayım veya hanehalkı/işyeri anketleri gibi resmi istatistik verileridir. Üçüncüsü, yerel yönetimler veya özgül
kurumlar - örneğin ulaşım hizmeti veren kurumlar - tarafından sağlanan hizmetlerle ilgili operasyonel verilerdir. Dördüncüsü, çevresel şartlarla ilgili hava, su seviyesi, kirlilik,
gürültü verisi gibi bilimsel verilerdir. Beşincisi, bu dört tip verinin kombinasyonlarıyla ve
analiz edilmesiyle üretilen kompozit göstergeler veya tahminler gibi verilerdir. Kent panellerindeki verilerin çoğu aylık veya yıllık güncellenen geleneksel verilerden oluşsa da
özellikle operasyonel ve bilimsel verilerin gerçek zamanlı büyük verileri içerme düzeyi
artmaktadır.
Ancak, kentlere yönelik ham verilerin herhangi bir analize ve/veya görselleştirmeye tabi
tutulmadan okunması olanaksızdır. Verilerin yerel yönetim karar alıcıları ve diğer çalışanları ile kent sakinleri açısından anlaşılabilir hale getirilmesi son dönemde sayısı her geçen gün artan dijital araçlar tarafından sağlanabilmektedir. Kent sakinlerinin kente dair
algısını ve bilgisini geliştiren ve veri okur-yazarlığını artıran bu araçların bazıları açık veri
platformları ve dijital kent panelleri olarak karşımıza çıkmaktadır (Erginli ve Tülek, 2020).1
Bazı kısıtlarına rağmen bu araçlar herkes için kenti izleme ve yerel yönetimlerin hizmetlerini değerlendirme imkanı tanır. Bununla birlikte, bu dijital araçlar hem yerel yönetimlerin
kendi birimleri, hem yerel yönetimlerin birbirleriyle, hem de yerel yönetimler ve merkezi
yönetim arasındaki iletişimi kuvvetlendirme ve hızlandırma görevi de görebilirler.
Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakfı (TESEV)’in Kadir Has Üniversitesi İstanbul Çalışmaları Merkezi işbirliği ve Bernard van Leer (BvL) Vakfı desteğiyle Kent95 programı kapsamında yürüttüğü Veriye Dayalı Politika Aracı Projesi’nin çıktısı harita.kent95.org web
sitesi yeni dijital araçlar akımının Türkiye’deki örnekleri arasında yer almaktadır. Üç proje
kentinde (İstanbul, İzmir, Gaziantep) yerel yönetimlerin çocuğa ve ebeveyne yönelik hizmetleri ile sosyal yardımlarını kentlerin demografik ve sosyal özelliklerini ortaya koyan
haritalar üzerinde gösteren Kent95 platformu henüz bir açık veri platformu veya kent
paneli özelliğinde olmasa da karar alıcılara ve kent sakinlerine karmaşık veri tabanlarını
okunabilir halde sunması bakımından özgündür. 2016 yılında İstanbul ilçe belediyelerinin
hizmet ve yardımlarını gösterme ve izleme amacıyla oluşturulmaya başlayan platform
zamanla kapsam bakımından genişledi.
Elinizdeki rehberin yazılma amacı Kent95: Veriye Dayalı Politika Aracı’nı anlatmaktır. Bu
aracı tanıtmadan önce verinin anlamlı hale getirilmesi için oluşturulan politika araçlarına
dünyadan bazı örneklerle başlamak istedik. Bu araçlar hakkında daha somut bilgi sahibi
olmanın Kent95 aracının da oluşturulma amacı ve özelliklerini vurgulayacağını düşünüyoruz. Bu somut örneklerden sonra harita.kent95.org sitesinin içeriğini üç proje kenti özelinde anlatacağız. Son olarak politika aracımızın sürdürülebilirliği için hayati önem taşıyan
verinin güncellenmesine hizmet etmek üzere tasarlanan yönetici panelini göstereceğiz.
Umuyoruz ki, yerel yönetimlerin katkılarıyla bu politika aracını içerik bakımından genişleterek ve veriyi güncel tutarak birlikte geliştirebiliriz. | en_US |
