TÜRKİYE’DEKİ KADIN MİLLETVEKİLLERİ VE MECLİSTEKİ ÇALIŞMALARI (1935–2002)

Abstract

Türkiye’de kadının siyasal alanda haklarını elde edişi Atatürk’ün önderliğindeki cumhuriyet yönetiminin düzenlemeleri ile olmuştur. Kadınlara seçme ve seçilme hakkı birçok batı ülkesinden çok önce verilmesine rağmen, bu gün aktif politikaya katılımları konusunda çok da ileride oldukları söylenemez.

Kadınlara seçme ve seçilme hakkının 1934 de verilmesinin ardından 1935 de ilk kez parlamentoya giren kadınlar %4.08 oranı ile bu gün bile henüz geçilemeyen bir oranla parlamentoda yerlerini almışlardır.

Bu çalışmada 1935 den günümüze TBMM’nde yer almış olan Kadın Milletvekillerinin demografik ve sosyolojik görünüşlerini ve Mecliste ki faaliyetlerini ortaya koymak hedeflenmiştir.

Bu amaçla araştırmanın evrenini oluşturan 1935–2002 tarihleri arasında TBMM çatısı altında yer almış olan kadın Milletvekilleri tek tek irdelenmiştir. İlk olarak “Konumsal analiz tekniği” kullanılarak, TBMM’nin kurumsal kayıtları, yayınları ve meclis albümleri incelenerek TBMM de yer almış olan kadın Parlamenterlerin toplumsal özgeçmişleri temelinde bir veri-set oluşturulmuştur.

TBMM’ne giren kadın Milletvekillerinin erkeklere oranla daha seçkin özellikler taşımaktadırlar. TBMM’ne giren kadınların %70’i Üniversite mezunu büyük çoğunluğu bir veya iki dil bilen tahsilli bayanlardan oluşmaktadır. Aynı zamanda ekonomik koşullar açısından da problemleri olmayan kadınlardır.

İkinci olarak TBMM Tutanak dergileri incelenerek betimsel ve tarihsel araştırma yöntemleri kullanılarak Meclis Çatısı altındaki kadın Milletvekillerinin Meclis de almış oldukları görevler belirlenmiştir.

Türkiye de seçmen olarak erkekler ile eşit konumda olan kadınların siyasete aktif olarak katılmada erkeklerden çok geride oldukları görülmektedir.

Çalışmanın bulgularından hareketle oluşturulan veri set sayılarla değerlendirilerek yaş, eğitim, mesleki durum, medeni durum, yerel yönetimlerde görev alma, yönetimde yer alma vb. demografik ve sosyolojik faktörlerden hareketle kadın Milletvekillerinin demografik ve sosyolojik profilleri analiz edilmiştir.

Son olarak TBMM de görev alan kadın milletvekillerinin parlamentoda bulunmasın sonuçları, kazanımları ve değişimi ile ilgili bir değerlendirme yapılmıştır.

Anahtar Sözcükler: Kadın Milletvekilleri, TBMM, Siyaset, Kadın, Meclis