Türk Anayasalarında Kadın Hakları ve Gelişimi

Abstract

Batı’da kanlı mücadeleler sonucu elde edilen insan hakları başta Fransız devrimi olmak üzere hep erkekler için olduğu düşünülmüş ve insan ırkının yarısını teşkil eden kadınlar bu haklardan dışlanmıştır. Bu dışlanma genel olarak “feminizm” olarak nitelendirilen kadınların da haklar bakımından erkelere eşit olmasını savunan akımın doğmasına sebep olmuştur. Batı ile Türkiye’nin tarihi, sosyolojik, kültürel ve inanç yapıları bir birinden farklıdır. Bu farklılık, batıdan alınan kavramların bizim toplumumuza ve tarihimize uyarlarken tam örtüşmemektedir. Bu nedenle “Türk Anayasalarında Kadın Hakları ve Gelişimi” konusunda da bizim geçmişimizin farklı olabileceğini kabullenmek gerekir. Bu nedenle 18. yüzyıldan öncesi için insan hakları ve kadın hakları konusunda Batı ile toplumsal, kültürel ve sosyo-ekonomik açıdan değişik karşılaştırmalar yapılırsa Türker’deki gelişmenin Batıya göre daha iyi bir düzeyde olduğu söylenebilir. Bu çalışmada; tanım ve temel kavramlardan sonra haklar ve kadının durumu hakkında 19. yüzyıla kadar kısaca göz atılmıştır. Sened-i İttifak, Tanzimat Fermanı ve Islahat Fermanı gibi batılı anlamda anayasal belgelerin konu açısından değerlendirilmesi yapılmıştır. Sıralı ile 1876, 1921, 1924, 1961 ve 1982 anayasaları incelenmiştir. Çalışma genel değerlendirme ve sonuç ile sonlandırılmıştır.