Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinde İnsan Ticareti: Rantsev ve Sonrası

Abstract

Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nde (AİHS) yer almayan bir kavram olan insan ticareti, ilk kez 2010 yılında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Rantsev kararıyla AİHS’nin 4. maddesi kapsamına alınmıştır. İnsan ticareti çerçevesinde yapılmış tüm başvuruların kadınlar tarafından yapılmış olması, bu olgunun toplumsal cinsiyetle ilişkisini göstermektedir. Bu çalışmada AİHM’nin insan ticareti olgusuna yaklaşımı, insan ticareti bakımından Taraf Devletlere getirdiği pozitif yükümlülükler ve güvence altına aldığı haklar belirlenmeye çalışılacaktır. İnsan ticareti kavramının AİHM nezdindeki anlamını belirleyebilmek için 4. maddedeki diğer kavramlar olan kölelik, kulluk ve zorla çalıştırma yasağının kapsama alanı ve insan ticaretinin bunlardan ayrıştığı noktaların da belirlenmesi gerektiğinden, çalışma aynı zamanda AİHM’nin 4. madde içtihadına genel bir bakış niteliği de taşımaktadır. Bu yönüyle bu çalışmanın Türkçe literatürdeki önemli bir eksikliğin tamamlanmasına katkı sunacağı ve 4. maddenin toplumsal cinsiyet eşitsizliğiyle olan kaçınılmaz bağını göstereceği umulmaktadır.