Yerel Yönetimlerde Toplumsal Cinsiyet Eşitliği ve Bütçeleme Kılavuzu

Abstract

Elinizdeki rehber, Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakfı ile Habitat Kalkınma ve Yönetişim Derneği tarafından yürütülen ve Avrupa Birliği tarafından desteklenen “Kadın Meclisleri Birbirini Eğitiyor” isimli projenin temel çıktılarındandır. Projenin amacı, toplumsal cinsiyet eşitliği politikalarını hayata geçirmek noktasında deneyim eksikliği olan yerel yönetimler ve Kadın Meclislerinin, bu konuda kayda değer politikalar üreten kentlerimizdeki yerel yönetimler ve Kadın Meclisleri ile eşleştirilmeleri yoluyla kapasitelerinin güçlendirilmesidir. Proje paydaşları, ayrıca eşitlik mekanizmaları için gerekli kurumsal yapı ile ilgili olarak Türkiye Büyük Millet Meclisi Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu’na mevzuat önerisinde bulunacaktır. Bursa’nın Nilüfer ilçesi projede, Nilüfer Belediyesi’nin eşitlik politikalarını en erken hayata geçiren yerel yönetimlerden biri olması sebebiyle, iyi örnek kent olarak belirlenmiştir. Şanlıurfa ise Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı’nın uygulamakta olduğu Kadın Dostu Kentler projesinin pilot illerinden biri olmuş olması sebebiyle, Yerel Eşitlik Eylem Planları’nı hazırlayan ve hayata geçiren bir kent olarak iyi örnek kent olmaya hak kazanmıştır. Projemizin pilot illeri olarak Giresun ve Ordu seçilmiştir. Giresun ve Ordu Kadın Meclisleri daha önceden Habitat Kalkınma ve Yönetişim Derneği ile beraber Yerel Demokrasi Akademileri kapsamında Hak Temelli Kent Analizleri yapmışlar ve yerelde kadınların kendi illerine dair ne tarz talepleri olduğunu saha çalışmaları yolu ile tespit etmişlerdir. Ordu ve Giresun Kadın Meclisleri hak temelli saha çalışması yapmaya yatkınlıkları ve illerinde daha geniş bir kadın platformu kurmak gibi ideallere sahip olmaları sebebiyle bu proje için uygun pilot iller olarak düşünülmüştür. Pilot kentlerimiz olan Ordu ve Giresun, İstanbul’da yapılan atölye çalışması ile Şanlıurfa ve Nilüfer kentlerindeki kadın çalışmaları ile tanışmış, daha sonra Nilüfer ve Şanlıurfa saha ziyaretleri ile iyi örnek kentlerimizde kadına yönelik yapılan tüm çalışmaları sahada görme şansına kavuşmuştur. İstanbul’da yapılan ulusal konferans ile Kadın Erkek Fırsat Eşitliği ile ilgili yerel yönetimlerde kurulma aşamasında olan Eşitlik Birim ve Komisyonlarının daha verimli çalışabilmesi için gereken mevzuat değişiklikleri tartışılmıştır. Ayrıca proje illerinin neler öğrendikleri ve bundan sonra neler yapacakları ile ilgili bir yol haritası çizilmiştir. Bu tarz projeler, kadınların yararına çalışmalar yapan aktivistler açısından yüreklendirici olmakla birlikte, kamu politikalarının tasarlanışını, harcamalarla ilgili kararları ve toplumsal cinsiyet hedeflerinin tutturulmasını sağlamak amacıyla kadın STK’larının kapasitelerinin arttırılması ihtiyacı söz konusudur. Bu rehber, Kadın Meclislerine ve yerel kadın STK’larına, ihtiyaç duyulan bu becerileri sağlama amacını taşımaktadır. Rehberde dünyada kadına dost kent yönetimleri, kadına dayalı bütçeleme çalışmalarının nasıl yapıldığı ve Türkiye’deki iyi örneklerin neler olduğu ile ilgili bölümlere yer verilmiştir. Kadınların illerindeki sosyal harcamaları nasıl kadın lehine dönüştürebileceği ile ilgili çözüm önerileri sunulmuştur. Bu eserin tanıtımı ve yayımlanması için sağladıkları cömert destek dolayısıyla Avrupa Birliği’ne, Açık Toplum Vakfı Türkiye’ye ve Olof Palme International Center’a teşekkür etmek isteriz. TESEV, Kadın Meclislerinin ve yerel kadın STK’larının toplumsal cinsiyete duyarlı politikaları savunabilmek için ihtiyaç duydukları itici gücü bu rehberin sağlayacağı ümidini taşımaktadır.