Yoksulluk Nafakası Araştırması (Sosyo-hukuki bir inceleme)

Abstract

Yoksulluk Nafakası Araştırması, Avrupa Birliği-Birleşmiş Milletler Kadın Birimi (UN Women) “Normların Uygulanması, Zihniyetlerin Değiştirilmesi” programı kapsamında “Kadınların, Kadına Yönelik Şiddet ve Ayrımcılık Alanındaki Destek Hizmetleri Hakkında Bilgi Alma ve Bu Hizmetlere Erişme Haklarının Güçlendirilmesi” Projesi çerçevesinde Kadın Dayanışma Vakfı tarafından yürütülmüş bir çalışmadır. Kadın Dayanışma Vakfı 1993 yılında, kadına yönelik şiddet ve bu şiddetin temelindeki toplumsal cinsiyet eşitsizliğiyle mücadele etmek üzere kurulmuştur. Çalışmalarını dayanışma anlayışıyla, gönüllü kadınların destekleriyle ve feminist ilkelerle sürdüren Vakıf, bünyesindeki Kadın Danışma Merkezinde, şiddete maruz bırakılan kadınlara ücretsiz sosyal, hukuki ve psikolojik destek sunmaktadır. Kadına yönelik şiddete maruz kalan kadınların, destek hizmetleri hakkındaki bilgi alma ve bu hizmetlere erişme haklarının güçlendirilmesi için planlanan bu Projede yürüttüğümüz “Yoksulluk Nafakası Araştırması” bir süredir kamuoyunu meşgul eden yoksulluk nafakası düzenlemelerine ilişkin tartışmalara ışık tutmak amacıyla yürütülmüştür. Araştırma ile yoksulluk nafakası konusunda yeni bir düzenlemeye ihtiyaç olup olmadığı, yoksulluk nafakası ile ilgili uygulamada karşılaşılan sorunların neler olduğu ve nafaka talepli davalarda kadına yönelik şiddet olgusu inceleme konusu yapılmıştır. Bu çalışmanın yürütülmesi için Vakıf gönüllü avukatları arasında bir çalışma grubu oluşturulmuş ve 11 ilde görülmüş nafaka talepli 140 adet nafaka ve boşanma dava dosyası incelenmiştir. Araştırmada kartopu ve örneklem teknikleri bir arada kullanılarak nitel ve nicel analiz yapılarak sonuçlar elde edilmiştir. Nafaka konusundaki tartışmalar, mevzuat ve doktrin ile konu ile ilgili araştırma ve verilere de raporda yer verilerek konu birden fazla yönüyle bütüncül bir şekilde incelenmiştir. Hukuk uygulamasına ilişkin mevcut sorunların ve toplumsal gereksinimlerin ortaya konması ve kadınların adalete erişimleri ile eşitlik ilkesinin hayata geçirilmesi bakımından büyük önemi olan bu çalışmaya destek veren UN Women’a ve Nisan Kuyucu’ya, projenin koordinatörlüğünü yürüten Sibel Güneş’e, araştırmanın koordinatörlüğünü üstlenen ve raporu yayına hazırlayan Huriye Karabacak’a, raporun yazımını üstlenen F. Ceren Akçabay’a, araştırma verilerinin oluşmasına destek veren avukat arkadaşlarımız Nihan Erdoğan, Günçe Çetin, Tuğba Can, Serap Angay, Zekiye Karaca Boz, Candan Dumrul, Betül Çetin, Süheyla Oğuz, Merve Keskin, Ceren Kalay, Murat Kemal Gündüz, Sinem Coşkun, Evin Konuk, Zeliha Yurtoğlu, Mehmet Ali Çıra, Şahin Antakyalıoğlu, Deniz Aksoy, Aylin Onursev, Gülhan Keleş, Dilan Kunt, Seda Balkız, Aslıhan Nart, Stj. Av.Begüm Bayıral ve Stj. Av.Beyza Çakar’a, tartışmalara katkı sunan ve dayanışmayı büyüten tüm kadın örgütlerine teşekkür ediyoruz. Bu araştırmadan elde edilen sonuçların ülkemizde yargı reformları ve kadına yönelik şiddet konusunda çalışmalar yürüten kamu kuruluşları, uluslararası kuruluşlar, üniversiteler, sivil toplum kuruluşları, uzmanlar ve gönüllü çalışanların çabalarına katkıda bulunmasını diliyoruz. Kadın Dayanışma Vakfı