Elektrik-Elektronik Sektöründe Çalışma Koşulları ve Toplumsal Cinsiyet Rollerinin Kadın İşçiler Üzerindeki Etkileri: İşyeri Vaka Analizi
View/ Open
Elektrik-Elektronik Sektöründe Çalışma Koşulları ve Toplumsal Cinsiyet Rollerinin Kadın İşçiler Üzerindeki Etkileri: İşyeri Vaka Analizi
Author
BİSAM
Date
2020Metadata
Show full item recordAbstract
Bu çalışma klemens üretimi yapan bir elektrik fabrikasında çalışma koşullarının ve toplumsal
cinsiyet rollerinin, kadın işçilerin genel sağlık durumlarına ve vücut ağrılarına etkilerini tespit
etmek amacıyla gerçekleştirilmiş bir vaka çalışmasıdır.
Bu kapsamda yapılan anket çalışmasına montaj hattında çalışan 95 kadın işçiden 78’i
katılmıştır. Anket sonuçlarının değerlendirilmesinde analiz edilen sonuçlar, ankete katılan 12
kadın işçi ile gerçekleştirilen grup odak çalışmasında da araştırmayı destekleyici olarak
kullanılmıştır. Söz konusu kadın işçilerin medeni durumları, hanede kaç kişi yaşadıkları ve bu
kişilerin kimler olduğu, çocuk sahibi olup olmadıkları, ev içi organizasyona hane halkından
kimlerin dâhil olduğu, iş günü içinde ve izin günlerinde yaptıkları rutin işler, bu işlerin süresi,
evde bakım ve ev işlerinde sorumluluğun paylaşılıp, paylaşılmadığı, kendilerine ayırdıkları
zamanı, ekonomik gelirlerini kendileri için kullanıp kullanmadıkları, ortalama kaç saat
uyudukları, çalışma süreleri, bölümleri, fazla mesai, vardiyalı çalışma yapıp yapmadıkları,
genel sağlık durumları ve doktor tarafından tanısı konulmuş herhangi bir hastalıklarının olup
olmadığı sorulmuştur. Aynı zamanda Prifzer INC’in sağladığı eğitim ödeneği ile Dr. Robert L.
Spitzer, Janet B.W.Williams, Kurt Kroenke ve arkadaşları tarafından geliştirilen Hasta Sağlık
Anketi-9 (PHQ-9) uygulanmıştır. Bunun yanında ağrı haritaları yöntemi kullanılarak, işçilerin
kendilerine verilen vücut haritalarında ağrı bölgelerinin ve şiddetlerinin işaretlemeleri
istenmiştir.
Söz konusu işyeri, kadın işçilerin yoğunluklu olduğu (üretim bandındaki 101 işçiden 95’i
kadındır) bir işyeri olması ve genelde kadın emeğinin yoğun bir biçimde kullanıldığı elektrikelektronik sektöründeki küçük parçaların üretiminin yapıldığı bir alanda faaliyet yürütmekte
olması nedeni ile tercih edilmiştir. Söz konusu işyeri 2733 NACE işkolunda faaliyet
yürütmekte, elektrik aksamında kullanılan klemensler, 5-7 kişiden oluşan kurulu montaj
hatlarında çalışmaktadır.
Araştırmanın tek bir işyerinde gerçekleştirilmesi bir handikap olarak görülse de elde edilen
sonuçların çalışma koşulları ve toplumsal cinsiyet rolleri açısından anlamlı sonuçlar üretmiş
olması nedeniyle bu alanda sürdürülen çalışmalara önemli bir katkı sunduğunu düşünmekteyiz.
Bu raporda öncelikli olarak çalışmadan elde edilen genel sonuçlar ortaya konulacak, sonrasında
da çeşitli kategoriler üzerinden vücut ağrılarını etkileyen unsurlar, istatistiksel olarak analiz
edilecektir.