İşkence ve Kötü Muameleye Karşı Ulusal Önleme Mekanizması 2018 Yılı Raporu

Abstract

Bu rapor, Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu tarafından Türkiye’de kişilerin özgürlüğünden mahrum bırakıldığı veya koruma altına alındığı yerlerin durumlarının ortaya konulması, bu merkezlerde insan haklarına ve hak temelli yaklaşıma uygun ileriye dönük çözüm önerileri getirilmesi ve kimi merkezlerdeki iyi uygulama örneklerinin diğer kurumlara rehberlik etmesi amacıyla ele alınmıştır. Bu açıdan rapor, hem tespit hem de öneriler ihtiva eden iki yönlü bir nitelik arz etmektedir. 6701 sayılı Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Kanununun, Kurumun görevlerini düzenleyen 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının “k” bendinde “Cumhurbaşkanlığına ve Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına sunulmak üzere, insan haklarının korunması ve geliştirilmesi, işkence ve kötü muameleyle mücadele ve ayrımcılıkla mücadele alanlarında yıllık raporlar hazırlamak” Kurumun görevleri arasında sayılmıştır. Bu rapor TİHEK tarafından mezkur görevin ifası kapsamında yazılmıştır. Raporda yer verilen ve değerlendirmeye esas teşkil eden veriler muhtelif kaynaklardan elde edilmiştir. Bu çerçevede; TİHEK’in ulusal önleme mekanizması görevi kapsamında gerçekleştirdiği ziyaretler ile raporları başta olmak üzere çalışmaları esnasında elde ettiği bilgi ve belgeler, kamu kurum ve kuruluşlarından resmi yazıyla elde edilen bilgi ve belgeler, ulusal ve uluslararası nitelikteki sivil toplum kuruluşlarının (STK) çalışmalarından edinilen çıktılar, tarafı olduğumuz uluslararası kuruluşların rapor ve değerlendirmeleri raporun yazımı esnasında başvurulan kaynaklar olmuştur. Türkiye’de kişilerin özgürlüğünden mahrum bırakıldığı ve koruma altına alındığı yerlerde insan haklarının genel durumunu ortaya koyma amacını da güden bu rapor, dört bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, işkence ve kötü muamelenin önlenmesinde ulusal önleme mekanizmasının rolünün arka planına yer verilecek, ikinci bölümde, ülkemizdeki alıkonulma merkezlerinin genel durumuna değinilecek, üçüncü bölümde, kişilerin koruma altına alındığı yerlere ilişkin tespit ve gözlemler paylaşılacak, son bölümde ise, TİHEK’in ulusal önleme mekanizması görevi doğrultusunda işkence ve kötü muameleyle mücadele kapsamında 2018 yılı boyunca yaptığı faaliyetlere yer verilecektir. Özellikle kişilerin özgürlüğünden mahrum bırakıldığı veya koruma altına alındığı yerlere ilişkin yapılan tespit ve gözlemler ile iyi uygulama örnekleri bu merkezlerdeki bütün hususlardan ziyade ortak ve öncelikli olarak değerlendirilenleri yansıtmaktadır.